Trend, kelime anlamı olarak “eğilim” demektir. Borsada kolay para kazanmak bazen fiyatlardaki eğilimleri belirleyerek mümkün olabilir. Hisse, petrol, döviz gibi alınıp satılabilen şeylerin fiyatları dönem dönem aynı yönde hareket ederler.
Trend bir çeşit huy gibidir. Kolay kolay değişmez. Hisse senetlerinin de huyları vardır. Yükselmeye başladığında bu eğilim genelikle bir süre daha devam eder. Aynı şekilde benzer trendler, düşüşlerde de kendini gösterir.
Örneğin geçtiğimiz ayları düşüşle geçirmiş bir hisse senedinin önümüzdeki aylarda da düşme eğiliminde olma ihtimali yüksektir. Aynı şekilde son günlerde yükselmiş olan bir hisse, büyük ihtimalle önümüzdeki günlerde de bu yükselen trende devam edebilir. Elbette bu durum sonsuza kadar sürmez ve yön bir süre sonra değişir.
TRENDLER Yardımıyla Borsada Para Kazanma
Trendlerin bir süreliğine değişmeme özelliği, hisse senetlerinden ve Dolar/Euro gibi döviz kurlarından (yabancı paranın TL cinsinden değeri) para kazanmada çok yardımcı olabilmektedir. Bir yükselişin başında trendi belirler ve uygun yerden giriş yaparsanız fazla uğraşmadan çok iyi kazançlar elde edebilirsiniz.
Aynı şekilde düşüş trendini belirlediğinizde trendin başlarında pozisyonunuzu kapatırsanız o zamana kadar elde ettiğiniz kazancı korumuş olursunuz. Ya da yeni açılmış bir pozisyon sebebiyle oluşabilecek büyük zararlardan kurtulabilirsiniz.
Yukarıdaki grafikte doların TL cinsinden aylık kapanış değerleri gösterilmektedir. Doların TL’ye göre değerlenmesini gösteren bu grafiğin, sonraki yıllardaki durumu ise aşağıda bulunmaktadır.
Bu grafik bize net bir şekilde doların kısa olmayan zaman aralıklarında TL’ye göre değerlendiğini ve bu eğilimin uzun süre devam ettiğini göstermektedir. Yıllar önce dolara para yatırmış birisi, yukarı yönlü trendden istifade ederek hiçbir şey yapmadan para kazanabilmiştir.
Tabi grafikte görüldüğü gibi doların düştüğü dönemler de olmuştur. Uzun yıllar bekleyebilecek birisi için hisse senetlerinde de yaşanabilecek bu tarz düşüşler çok önemli olmayabilir. Ancak zaman uzadıkça zararda beklemek zorlaşacaktır. Kaldı ki kaynaklarımız da sınırsız olmadığı için dolar olarak tutulan paranın ihtiyaçlar sebebiyle çok kötü seviyelerde bozdurulması ihtimali büyük kayıplara sebep olabilir. Bu sebeple trendin nerde tamamlandığını tahmin edebilmek kritik öneme sahiptir.
TREND Yatırımcının Dostudur
Borsacılar arasında böyle bir deyim vardır. Trend gerçekten de yatırımcının dostudur. Birçok teknik analizci sadece trendlerden faydalanarak yatırım yapar. Trendin bozulduğunu gördüğünde de çıkar. Trendler yatay, düşüş ya da yükseliş trendleri olabilir. Dolar örneğimizdeki gibi yükselen fiyatlar gördüğümüzde trendin “yükseliş trendi” olduğunu söyleriz. Ancak bunun nerde başlayıp nerde bittiğini belirleyebilmek için doğrusal trend çizgileri çizmemiz gerekir.
Trend Çizgileri Çizme
Analist, geçmiş fiyatları kullanarak doğrusal olan trend çizgilerini oluşturur. Bir trend çizgisi çizerken en az iki nokta kullanılır. Çizginin geçtiği bu noktalar genellikle hisse senetlerinin en yüksek, en düşük ya da kapanış fiyatlarıdır. Çizilen doğru parçası ne kadar çok noktadan geçerse trend o kadar güçlü olur. Sonraki günlerde yeni kapanışlar oluştukça trend çizgileri de uzatılır. Böylece sağlıklı bir şekilde alım-satım kararları verilir.
Yükselen Trend Çizme
Aşağıda Karabük Demir Çelik (KRDMD) için çizdiğimiz bir trend çizgisini gösteriyoruz. Mavi renkli yükselen trend çizgisi bu örnekte 7 noktadan geçmektedir. Bu noktalar, KRDMD’nin o 7 günde gördüğü en düşük fiyatlardır. Dikkat edilirse zaman ilerledikçe görülen en düşük fiyatlar daha yukarlarda oluşmaktadır ya da o eğilimdedir.
Hisse fiyatları bu örnekteki gibi trend çizgisinin üstündeyse, düşüşlerde bu çizgi destek noktası görevi yapar. Düşüşler çoğu zaman çizginin geçtiği fiyatlarda sonlanır ve tekrar yukarı hareket başlar. Şayet düşüş devam ederse güçlü bir destek yıkılmıştır. Dikkatli olma zamanıdır. Sert düşüşler gelebilir. Bu trend desteği kırılmadığı sürece yatırımcı beklemeye devam etmelidir.
Yukardaki grafikte gösterdiğimiz trend çizgisi sadece 1 aylık bir zaman aralığı içindir. Aşağıda bu grafiğin daha büyük bir kısmını gösteriyoruz.
Görüldüğü gibi bu yükselen trend destek çizgisi büyük bir yükselişin habercisidir. Bu destek çizgisi aşağıdaki şekilde uzatılabilirdi.
Strateji olarak böyle bir durumda fiyatlar trend destek çizgisine yaklaştıkça alım düşünülebilir. Şayet düşüş devam eder de çizginin altına kayarsa pozisyon bozulur.
Tabi zaman ilerledikçe bu destek çizgisinin üstünde başka küçük trendler de oluşmuştur. Ancak bu ana trend kırılmadığı sürece pozisyonunu koruyan yatırımcı iyi bir kazanç elde edebilmiştir.
Genel kabule göre trend desteğinin kırıldığını söyleyebilmek için destek seviyesinin altında en az 3 kapanış görmemiz gerekmektedir. Kardemir D grafiğinde kırılımın gerçekleştiği yer elips içinde gösterilmiştir. Daha önceki sarkmalarda ise trend desteğinin altında 3 kapanış olmadığına dikkat edin.
Fiyat, trend destek çizgisine doğru düşerken hacmin de düşmesi ve ordan hacim artışıyla dönüşler de pozitif bir sinyal olarak düşünülebilir.
Düşüş Trend Çizgileri
Düşüş trendinde olan bir hissede zaman ilerledikçe yukarı ataklarda oluşan en yüksek fiyatlar, önceki en yükseklerin altında olur. Yani önceki tepeler aşılamaz. Ara sıra ihlaller olsa da bu durum (İstisnalar olabilir) değişmez.
Hisse fiyatları, trend çizgisinin altındaysa yukarı hareketlerde bu çizgi, direnç noktalarını belirleme görevi yapacaktır. Yükselişler çoğu zaman trend çizgisine kadar olur. Trend dirençleri kırıldığında ise sert yükselişler gelebilir.
Düşüş trendlerinin sonlanması genelde zaman alır. Trend değişiminin olduğu yerde yatay trendler ve bazı önemli formasyonlar görülür. Yatay trendlerde fiyatlar, paralel çizgiler arasında bulunan yatay bir kanal oluşturur. Önceden KAR satışı yapanlar için bu bölge iyi bir mal (hisse) toplama yeridir.
Kısa Vadeli Trend veya Uzun Vadeli Trend
Borsada hisse fiyatları sık sık değişir. İşlem hacmi yüksek senetlerde bu değişim her saniyede bile olur. Biz genellikle günlük kapanışları baz alırız. Ancak kişinin yatırım anlayışı ve diğer sebeplerle daha kısa ve daha uzun vadeli veriler de önem kazanabilir.
Aynı seans içinde işlem yapmayı hedefleyen birisi grafiklerdeki trendleri dakikalık ve saatlik fiyatlara göre çizebilir. Ancak bunun gibi çok kısa vadeli trendler, birkaç saat ya da en fazla birkaç gün içinde anlamını yitirebilir ve dolayısıyla işe yaramayacaktır. Yatırım anlayışı geliştikçe günlük, haftalık ve aylık kapanışlara göre trendler çizilmekte ve takip edilmektedir.